زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

غزوه ذی‌العشیره




غزوه «ذی‌العشیره» از غزوات رسول‌خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است که در سال دوم هجرت اتفاق افتاد. این غزوه که به اعتبار محل اطراق پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در «ذوالعشیره» در منطقه «ینبع» به این نام مشهور شده، از غزوات بدون جنگ و درگیری پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به شمار می‌رود.
[۱] ابن هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۵۹۹.    
گفتنی است که ینبع در نه منزلی مدینه قرار دارد.
[۲] واقدی، محمد بن سعد، طبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ه. ق، الطبعه الاولی، ج۲، ص۶.    



۱ - اهداف جنگ


پیش از بیان این غزوه باید به این نکته اشاره کرد که با هجرت مسلمانان از مکه به مدینه بسیاری از اموال آنان در اختیار مشرکین مکه به ویژه قریش قرار گرفت. از این‌رو پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فعالیت‌هایی مبنی بر جبران این خسارت کردند. غزوه ذوالعشیره در این راستا قابل ارزیابی است. جریان بدین صورت بوده که به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) گزارش رسید، کاروان تجارتی مکیان به سمت شام حرکت کرده و تمام قریش اموال فراوانی در این کاروان دارند. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برای مصادره این اموال سپاهی متشکل از ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر تشکیل داد و از مدینه خارج شدند.

۲ - زمان جنگ


این غزوه در شانزدهمین ماه هجرت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و در ماه جمادی الثانی اتفاق افتاد.
[۳] ابن هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۵۹۹.    


۳ - جانشین پیامبر در مدینه


در طول سفر، «ابوسلمة بن عبدالاسد مخزومی» جانشین پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در مدینه بود.
[۴] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۸۷.    


۴ - پرچمدار


پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در طول جنگ لواء سفید رنگ سپاه را به دست "حمزه سیدالشهداء" داده بود.
[۵] واقدی، محمد بن سعد، طبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ه. ق، الطبعه الاولی، ج۲، ص۶.    


۵ - سرانجام جنگ


سپاه اسلام که بیشتر آن را مهاجران شکل داده بودند، تنها سی شتر به همراه داشتند.
[۶] واقدی، محمد بن سعد، طبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ه. ق، الطبعه الاولی، ج۲، ص۶.    
سرانجام بعد از چند روز مسلمانان به ذوالعشیره رسیدند، ولی جنگی واقع نشد. ظاهراً کاروان تجاری اهل مکه از حرکت مسلمانان آگاهی یافته‌اند، از این‌رو با سرعت آن منطقه را ترک کرده بودند.
[۷] ابن هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۵۹۹.    

لازم به ذکر است که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در این منطقه برای امنیت بیشتر با بنی‌مدلج و هم‌پیمانانشان از بنی‌ضمره صلح کردند.
[۸] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۸۷.    

در پایان قابل یادآوری است که اولین بار در این غزوه، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) لقب ابوتراب را به "علی بن ابی‌طالب (علیه‌السّلام)" داد، موقعی که دید علی (علیه‌السّلام) بر روی خاک‌های نرم خوابیده است.
[۹] ابن هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۶۰۰    
[۱۰] واقدی، محمد بن سعد، طبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ه. ق، الطبعه الاولی، ج۲، ص۶.    


۶ - پانویس

 
۱. ↑ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۵۹۹.    
۲. ↑ واقدی، محمد بن سعد، طبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ه. ق، الطبعه الاولی، ج۲، ص۶.    
۳. ↑ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۵۹۹.    
۴. ↑ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۸۷.    
۵. ↑ واقدی، محمد بن سعد، طبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ه. ق، الطبعه الاولی، ج۲، ص۶.    
۶. ↑ واقدی، محمد بن سعد، طبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ه. ق، الطبعه الاولی، ج۲، ص۶.    
۷. ↑ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۵۹۹.    
۸. ↑ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۸۷.    
۹. ↑ ابن هشام، السیرة النبویة، ج۱، ص۶۰۰    
۱۰. ↑ واقدی، محمد بن سعد، طبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ه. ق، الطبعه الاولی، ج۲، ص۶.    


۷ - منبع


سایت پژوهه برگرفته از «مقاله ذی‌العشیره»، تاریخ بازیابی ۴/۵/۱۳۹۵.    


رده‌های این صفحه : تاریخ اسلام | جنگ های پیامبر | رویدادهای سال دوم هجری




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.